Một trong những yếu tố quan trọng kiểm soát hệ thống vận hành của động cơ chính là bộ truyền động van bao gồm cam nâng, trục cam, thanh nâng, lò xo và van. Trong đó hệ thống trục cam được sử dụng phổ biến nhất hiện nay là SOHC và DOHC.
Xe hơi là phương tiện phổ biến nhất hiện nay đặc biệt là tại Việt Nam. Với đặc tính nhỏ gọn, dễ sử dụng đây là phương tiện được ưa chuộng nhất hiện nay, nó giúp chủ nhân di chuyển dễ dàng, nhanh chóng và có thể đi vào những nơi nhỏ hẹp như đường làng, ngõ ngách mà xe khách không thể vào được.
Hơn nữa giá của một chiếc xe thì nhỏ hơn giá của một chiếc ô tô rất nhiều, phù hợp với kinh tế của số đông người tiêu dùng. Khi lựa chọn mua một chiếc xe ngoài kiểu dáng bắt mắt ra thì điều mà khách hàng quan tâm hơn cả chính là khối động cơ.
Nhận xét chung về SOHC và DOHC
Đây là để chỉ kết cấu của hệ thống xả và hút không khí buồng đốt bao gồm trục cam, cò mổ, con đội và lò xo.
SOHC là động cơ 1 trục cam được trang bị trên các mẫu xe thường như Honda… Còn DOHC là động cơ 2 trục cam thường được sử dụng trên các dòng xe phổ biến hiện nay như Toyota, Hyundai, Mercedes, BMW, Audi...
Chi tiết động cơ SOHC và DOHC
Single Overhead Camshaft (viết tắt là SOHC) là động cơ chỉ có 1 trục cam bố trí ở nắp máy, trên các van. Trục này dẫn động trực tiếp đóng mở cả xu páp nạp và xả thông qua cò mổ hoặc con đội tùy vào hình dạng của cam. Động cơ này có 2 van trên 1 xy lanh nhưng vẫn sử dụng được 3 hay 4 van, nếu như vậy thì truyền động sẽ thêm phức tạp hơn nên không được dùng.
Double Overhead Camshaft (viết tắt là DOHC) là trên nắp máy được bố trí 2 trục cam, mỗi bên có xu páp nạp và xả độc lập nhau. Động cơ DOHC giúp tăng số lượng van trên các xy lanh do có thể bố trí 4 van cho 1 xy lanh một cách đơn giản, điều đó cũng mang đến khả năng đạt tốc độ vòng quay lớn và cho phép xu páp tối ưu khả năng vận hành.
Ưu nhược điểm của động cơ SOHC và DOHC
Đối với DOHC: đây là động cơ 2 trục cam nên có thể lắp 4 van hoặc nhiều hơn, nhờ đó mức dung tích sẽ cho công suất lớn hơn so với động cơ 1 trục cam chỉ lắp được 2 van như SOHC. Và đặc biệt khi vận hành sẽ giúp động cơ mát và chạy mượt hơn.
Ở tốc độ thấp, tuy động cơ DOHC tạo ra mô men thấp hơn động cơ SOHC cùng dung tích nhưng khi ở tốc độ cao, công suất tối đa và mô men của DOHC lại cao hơn và máy hoạt động mạnh mẽ hơn SOHC. Khả năng đốt cháy nhiên liệu cũng tốt hơn.
Còn đối với SOHC, do trục cam đặt chính giữa buồng đốt phải truyền động cho cả van nạp và xả nên bugi sẽ được đặt sang bên cạnh, dẫn đến khả năng sử dụng nhiên liệu kém hơn và hao xăng hơn DOHC.
Ngoài ra, DOHC sử dụng công nghệ điểu khiển van biến thiên thông minh sẽ giúp hệ thống vận hành tốt hơn. Còn đối với SOHC thì việc áp dụng hệ thống này cũng khá khó khăn.
Với cấu tạo động cơ và các chi tiết phức tạp, hơn nữa yêu cầu công nghệ lại cao do đó giá thành của những chiếc xe sử dụng động cơ DOHC thường cao hơn. Việc bảo dưỡng của những chiếc xe này cũng đòi hỏi sự cẩn trọng cũng như tay nghề cao của người thợ.
Hơn nữa, với kết cấu phức tạp như vậy sẽ khiến cho xe khá cồng kềnh và làm trọng lượng của xe tăng lên đáng kể. Điều này cũng mang đến những ảnh hưởng về vận hành và tốc độ, do đó các nhà sản xuất buộc phải lược bỏ một số chi tiết để giúp xe cân bằng.
Còn đối với động cơ SOHC thì ngược lại, do cấu tạo đơn giản nên giá bán sẽ rẻ hơn và thay vào đó là việc đầu tư vào trang bị thiết kế tiện ích. Hơn nữa đây cũng là loại động cơ phổ biến, đơn giản nên dễ sửa chữa, không yêu cầu tay nghề cao, công nghệ hiện đại và chi phí cũng thấp hơn động cơ DOHC.
Tổng kết
Cả 2 loại động c SOHC và DOHC đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng. 2 loại động cơ này sẽ được trang bị ở 2 phân khúc khác nhau do đó khách hàng cần phải tìm hiểu và xem xét 1 cách kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định mua một chiếc xe.
Động cơ SOHC sẽ có ưu thế khi chạy ở những vòng tua thấp phù hợp với đường thường còn động cơ DOHC sẽ có ưu thế khi chạy ở những vòng tua cao, mang lại khả năng vận hành mạnh mẽ và vượt trội phù hợp với đường trường.
